دیابت با همان بیماری قند که متاسفانه بسیاری را به خود مبتلا کرده است یک نوع اختلال متابولیک و سوخت و سازی در بدن است که به واسطه آن توانایی تولید انسولین در بدن از بین می رود یا برعکس مقاومت در برابر انسولین در بدن ایجاد می شود در نتیجه انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد نرمال خود را انجام دهد.

در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد از این رو میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند . وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار دیابت یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کنند . همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد . لذا غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در افراد با ریسک بالا می تواند در پیشگیری از این عوارض موثر باشد. تشخیص و همچنین غربالگری دیابت با انجام آزمایش قند خون میسر است.

مهم‌ترین مساله برای کسانی که مبتلا به دیابت هستند، تحت کنترل نگه داشتن بیماری و جدی گرفتن آن است. هر گونه سرسری گرفتن این موضوع می‌تواند باعث تخریب سلول‌های بدن و در نهایت مرگ شود.

دیابتی‌ها معمولا به دلایل زیر دچار این مشکل می‌شوند :

• نخوردن دارو یا تزریق نکردن انسولین
• مصرف کربوهیدرات زیاد: از آنجا که دیابتی‌ها همیشه در معرض افت قند خون هستند، تمایل عجیبی به مصرف قند و
• شیرینی و غذاهای پرچرب پیدا می‌کنند، حتی اگر در گذشته هیچ علاقه‌ای به این خوراکی‌ها نداشته‌اند.
• عفونت
• استرس زیاد
• کاهش فعالیت بدنی و ورزش

درمان دارویی دیابت و داروهای مخصوص بیماران دیابتی

در بسیاری از موارد پزشک برای کنترل و کاهش بیماری دیابت از داروهای ساخته شده در طب مدرن استفاده می کند که با آنها آشنا می شوید .

بی گوانیدها : (Biguanides  )

متفورمین ( Metformin ) تنها داروی این دسته است . متفورمین مقاومت بدن به انسولین را کاهش می دهد و همچنین تولید گلوکز توسط کبد را مهار می کند . متفورمین جذب گلوکز را در دستگاه گوارش کاهش می دهد.

سولفونیل اوره ها (Sulfonylureas )

سولفونیل اوره ها با تحریک آزاد شدن انسولین از سلول های بتا پانکراس باعث پایین آمدن قند خون می شوند و در کنترل قند خون ناشتا بسیار مؤثرند و از این رو باعث خطر کاهش قند خون (hypoglycemia   ) می شوند.

تیازولیدین دیون ها (Thiazolidinediones)

داروهای این دسته مقاومت بدن نسبت به انسولین را کاهش می دهند که عبارتند از :پیوگلیتازون( pioglitazone)  و روزیگلیتازون (Rosiglitazone)

مگلیتینایدها (Meglitinides):

داروهای این دسته شبیه سولفونیل اوره ها بوده و باعث ترشح انسولین از پانکراس می شوند .گرچه آنها کوتاه اثر هستند (short – acting)اما ، باعث خطر کاهش قندخون نمی شوند . داروهای این دسته شامل رپاگلیناید (Repaglinide)و ناتگلیناید (Nateglinide)است.

مهارکننده های دی پپتیدیل پپتیداز (Dipeptidylpeptidase inhibitors):

این دسته دارویی جدیداً توسط FDA تایید شده است و در حال حاضر تنها داروی سیتاگلیپتین ( Sitagliptin ) یا ( Januvia ) در این دسته قرار می گیرد . این دارو با مهار آنزیم 4-DPP باعث ترشح انسولین در یک مدت طولانی بعد از غذا می شود و در نتیجه قندخون پایین می آید .

مهار کننده های آلفا گلوکوزیداز (glucosidase inhibitors Alpha):

داروهای این دسته جذب گلوکز موجود در مواد غذایی را در دستگاه گوارش به تاخیر می اندازد . این داروها برای کاهش قندخون بعد از غذا استفاده شده و شامل آکاربوز (Acarbose) و میگلیتول (Miglitol) می باشند .

انسولین

همه افراد مبتلا به دیابت نوع اول و بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو انسولین مصرف می کنند . 5 نوع انسولین وجود دارد که شامل انسولین سریع اثر ( Rapid – acting )،کوتاه اثر (Short – acting )  ،  متوسط اثر  ( Intermediate – acting)  ، طولانی اثر ( Long – acting)و ترکیبی ( Premixed )است .

داروها و قرص های مخصوص درمان دیابت یا مرض قند

ترکیب داروهای خوراکی دیابت (Combination oral diabetes drugs )

از آنجایی که داروها از طرق مختلف باعث کاهش قندخون می شوند ، گاهی برای افزایش تأثیر درمان ، آنها را با هم ترکیب می کنند .بیمارانی که در آغاز از یک دارو استفاده کرده اند، ممکن است در آینده برای کنترل قندخون خود به داروی دیگری نیاز داشته باشند . شواهد نشان داده اند که هنگامی که دو دارو با هم استفاده می شوند اثرات داروها افزایش می یابد .

Exenatid Incretin mimetic

این دارو مانند هورمون incretinدر بدن عمل می کند و باعث افزایش تولید انسولین و آهسته کردن تخریب آن می شود . در دیابت نوع دوم به تنهایی و یا همراه با متفورمین استفاده می شود.

Premlintide Amylin analogues

این دارو مانند هورمون آمیلین (Amylin )در بدن عمل می کند و باعث افزایش تولید انسولین و آهسته تر کردن تخریب آن و در نتیجه منجر به کاهش تولید گلوکز توسط کبد و کاهش اشتها می شود .