تیروئید یک غده شبیه بال پروانه است که جلوی گردن قرار گرفته است . این غده هورمون تیروکسین (T4) و تری یدو تیرونین (T3) تولید و به داخل خون ترشح میکند . این هورمون ها سرعت کار و تولید انرژی را در بدن عهده دار هستند .
عملکرد تیروئید توسط غده هیپوفیز که در مغز جای دارد ، تنظیم می شود ، یعنی میزان تولید هورمون تیروئید توسط غده هیپوفیز کنترل می گردد .
اختلالات تیروئیدی می تواند سرعت متابولیسم را کند و یا سریع کند . وقتی سطح هورمون ها خیلی پایین یا خیلی بالا برود نشانه های این اختلال را در سطح گسترده ای تجربه خواهید کرد .
چه بیماری هایی تیروئید را تحت تاثیر قرار می دهند ؟
شایعترین مشکلاتی که تیروئید را تحت تاثیر می دهند شامل این موارد هستند:
* کم کاری تیروئید ( هایپوتیروئیدی )
* پرکاری تیروئید ( هایپرتیروئیدی )
* بزرگی غده ی تیروئید ( گواتر )
* توده های تیروئید
* سرطان تیروئید
*التهاب تیروئید ( تیروئیدیت )
کم کاری تیروئید :
وقتی غده ی تیروئید کمتر از حد طبیعی فعالیت کند ، یا از بدو تولد ناقص شکل گرفته باشد ، یا به وسیله جراحی کل تیروئید یا قسمتی از آن برداشته شده باشد ، و یا ید کافی در رژیم غذایی موجود نباشد دیگر نمی تواند هورمون کافی تولید کند و به این حالت کم کاری تیروئید گفته می شود .
در بعضی موارد کم کاری تیروئید ناشی از مشکلی در غده ی هیپوفیز است که در مرکز مغز قرار دارد . این غده هورمون محرک تیروئید را تولید میکند (TSH) که باعث می شود تیروئید کارش را انجام دهد . اگر هیپوفیز کارش را درست انجام ندهد و به اندازه ی کافی TSH تولید نکند فعالیت تیروئید نیز کاهش می یابد . سایر دلایل کم کاری تیروئید التهاب موقت تیروئید و داروهایی است که بر کارکرد این غده تاثیر میگذارد . کم کاری مادر زادی تیروئید در نوزادان می تواند باعث ایجاد عقب ماندگی های ذهنی شود.
پرکاری تیروئید :
وقتی تیروئید بیش از اندازه فعالیت کند و هورمون زیادی تولید کند گفته می شود که فرد مبتلا به پرکاری تیروئید می باشد . پرکاری تیروئید میتواند به دلیل گره در غده تیروئید ایجاد شود . این توده ها در تیروئید به وجود می آیند و گاهی شروع به تولید هورمون تیروئید میکنند . توده های بزرگ باعث ایجاد گواتر می شوند و مشهود هستند . توده های کوچک تر با سونوگرافی قابل تشخیص هستند .
تشخیص اختلالات تیروئید
اگر پزشکتان مشکوک به اختلال تیروئید در شما باشد ، با یک تست خون ساده می تواند به جواب برسد . این تست میزان هورمون محرک تیروئید را می سنجد (TSH) ؛ یک نوع هورمون اصلی که کار تیروئید را تنظیم می کند .
اگر میزان TSH بالا باشد ، نشان دهنده ی این است که کارکرد تیروئید بسیار پایین است ( کم کاری تیروئید ) ، اما اگر TSH پایین باشد نشان دهنده ی این است که تیروئید بیش از اندازه کار می کند ( پرکاری تیروئید) . پزشکان گاهی سطح دیگر هورمون های خون را هم چک می کنند . در برخی موارد برای تشخیص مشکل تیروئید نیاز به عکس برداری است.
سرطان تیروئید چیست ؟
سرطان تیروئید بسیار نادر است و از سرطان های کشنده به حساب می آید . نشانه ی اصلی آن ، ایجاد شدن توده یا التهاب در گردن است . تنها 5% از توده های تیروئید ، تبدیل به سرطان می شوند . اگر سرطان تیروئید تشخیص داده شود ، معمولا با جراحی ، رادیواکتیو و یا پرتو درمانی خارجی شروع به درمانش می کنند .